Informacja dla Kontrahentów: Zmiana dla wartości NDS spalin emitowanych z silników Diesla

Informacja o zmianach w przepisach prawa, przybliżenie zagadnienia, możliwości pobierania próbek oraz oznaczenia badanej cechy, dodatkowe zalecenia dotyczące badań czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy.

Do dnia 20 lutego 2023 r. wartość NDS spalin silnika Diesla – frakcji respirabilnej wynosi 0,5 mg/m3:

Spaliny silnika Diesla – frakcja respirabilna.

Od dnia 21 lutego 2023r. zacznie obowiązywać nowy1)2) NDS spalin emitowanych z silników Diesla – mierzony jako węgiel elementarny 0,05 mg/m3:

Spaliny emitowane z silników Diesla – mierzone jako węgiel elementarny.

Nowe określenie wartości najwyższych dopuszczalnych stężeń wymaga nowej metody pomiaru, zupełnie odmiennej od dotychczas akceptowanej. Dotychczasowa metoda pomiaru – jako frakcja respirabilna pyłu, przestaje mieć zastosowanie.

Nasze laboratorium nie posiada akredytacji nowej metody badania spalin Diesla – jako węgiel elementarny, na chwilę obecną nie posiadamy oraz nie zakupujemy urządzenia do tej metody.

Możliwe jest akredytowane pobieranie próbek powietrzaA do oceny narażenia zawodowego na stanowiskach pracy wykonane przez nasze laboratorium OIKOS na filtr kwarcowy umieszczony w kasecie i wykonanie analiz u akredytowanego podwykonawcy badań, oraz podanie akredytowanego wyniku dla obliczenia akredytowanego wskaźnika narażeniaA, który może być przeznaczony i wykorzystywany do oceny zgodności w obszarach regulowanych prawnie4).

Zmiany nie stanowią żadnej przeszkody we współpracy z Państwa przedsiębiorstwami.

Mając na uwadze wytyczne3) Centralnego Instytutu Ochrony Pracy oraz Instytutu Medycyny Pracy do pomiarów na stanowiskach pracy w narażeniu na spaliny silników Diesla, Laboratorium OIKOS zaleca oraz oferuje kompleksowe badania czynników chemicznych w środowisku pracy metodami akredytowanymi:

  • tlenek węgla (COA),
  • tlenek azotu (NOA),
  • ditlenek azotu (NO2A),
  • formaldehydA,
  • WWA (suma iloczynów stężeń i współczynników rakotwórczości 9 rakotwórczych WWAA).

Spośród tych czynników chemicznych, WWA – wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne oraz formaldehyd są substancjami rakotwórczymi w środowisku pracy.

Numer Zakresu akredytacjiA: AB 934.
NDS2): Lp. 503 Tlenek węgla CAS: 630-08-0 NDS: 23 mg/m3 NDSCh: 117 mg/m3.
Numer Zakresu akredytacjiA: AB 934.
NDS2): Lp. 498 Tlenek azotu CAS: 10102-43-9 NDS: 2,5 mg/m3.
NDS2): Lp. 195 Ditlenek azotu CAS: 10102-44-0 NDS: 0,7 mg/m3 NDSCh: 1,5 mg/m3.
Numer Zakresu akredytacjiA: AB 934.
NDS2): Lp. 248 Formaldehyd CAS: 50-00-0 NDS: 0,37 mg/m3 NDSCh: 0,74 mg/m3 (skóra).
Numer Zakresu akredytacjiA: AB 934.
NDS2): 503 Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA) – jako suma iloczynów stężeń i współczynników rakotwórczości 9 rakotwórczych WWA CAS: – NDS: 0,002 mg/m3 (skóra).

Należy zaznaczyć, że metoda wysokosprawnej chromatografii cieczowej (HPLC) badania formaldehydu, pozwala na równoczesne oznaczenie akroleiny (akrylaldehydu), która może występować w spalinach silnikowych.

1)Rozporządzenie Ministra Rozwoju, Pracy i Technologii z dnia 18 lutego 2021 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz.U. 2021 poz. 325).

2)Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 12 czerwca 2018 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy(Dz.U. 2018 poz. 1286).

3)M. Pośniak, I. Makhniashvili, E. Kozieł, J. Kowalska, Spaliny silników Diesla – zagrożenie dla zdrowia pracowników, Bezpieczeństwo Pracy, 9/2001;
M. Pośniak, Spaliny silników Diesla – zasady i metody oceny narażenia zawodowego, Medycyna Pracy, 2003, 54 (4);
M. Ono-Ogasawara, T. J. Smith, Review Article. Diesel Exhaust Particles in the Work Environment and their Analysis, Industrial Health, 2004, 42;
S. Czerczak, W. Szymczak, G. Lebrecht, W. Hanke, Spaliny silnika Diesla Dokumentacja proponowanych wartości dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego, Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy 2005, nr 3(45);
Wytyczne szacowania ryzyka zdrowotnego dla czynników rakotwórczych. Red. Czerczak S.; Lebrecht G., Czerczak S., Hanke W., Szymczak W. Spaliny silnika Diesla. Łódź, IMP 1997
Monografia: Spaliny silnika Diesla – frakcja respirabilna, CIOP-PIB, Warszawa 2010;
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy 2020, nr 4(106), s. 143–162.

4)Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 2 lutego 2011 r. w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz.U. 2011 nr 33 poz. 166).

AStatus akredytacji oraz aktualność zakresu akredytacji można potwierdzić na stronie internetowej PCA www.pca.gov.pl, numer naszej akredytacji AB 934 dla laboratoriów badawczych akredytowanych w odniesieniu do PN-EN ISO/IEC 17025:2018-02.

Aktualizacja zakresu akredytacji

Szanowni Państwo,

z przyjemnością informujemy, że w dniu wczorajszym w godzinach popołudniowych pojawił się na stronie PCA nowy zakres akredytacji.

Zgodnie z wcześniejszą informacją ograniczyliśmy zakres akredytacji w zakresie czynników pobieranych na roztwory pochłaniające w środowisku pracy:

  • hydrazyna,
  • kwas mrówkowy,
  • cyjanowodór,
  • amoniaku.

W miejsce tych metod pojawiły się nowe z pobieraniem na sorbenty stałe:

  • hydrazyna – PN-Z-04523:2020-12 – pobieranie na filtry – metoda chromatografii cieczowej
  • kwas mrówkowy – IB-135 wydanie nr 1 z dnia 23.02.2022r. – pobieranie na rurkę z sorbentem – metoda chromatografii jonowej,
  • cyjanowodór w przeliczeniu na CN – NIOSH 6017 Method, Issue 1, 15 March 2003 – pobieranie na rurkę z sorbentem – metoda chromatografii jonowej,
  • amoniak – NIOSH 6016 Method, Issue 1, 15 May 1996 – pobieranie na rurkę z sorbentem – metoda chromatografii jonowej.

Rozszerzyliśmy zakres akredytacji o następujące czynniki:

aminy alifatyczne:

  • metyloamina – środowisko pracy, gazy odlotowe – metoda chromatografii jonowej,
  • etyloamina – środowisko pracy, gazy odlotowe – metoda chromatografii jonowej,
  • izopropyloamina – środowisko pracy, gazy odlotowe – metoda chromatografii jonowej,
  • butyloamina – środowisko pracy, gazy odlotowe – metoda chromatografii jonowej,
  • dimetyloamina – środowisko pracy, gazy odlotowe – metoda chromatografii jonowej,
  • dietyloamina – środowisko pracy, gazy odlotowe – metoda chromatografii jonowej,
  • trimetyloamina – środowisko pracy, gazy odlotowe – metoda chromatografii jonowej,
  • trietyloamina – środowisko pracy, gazy odlotowe – metoda chromatografii jonowej.

kwasy organiczne:

  • kwas octowy – środowisko pracy – metoda chromatografii jonowej,
  • propionowy – środowisko pracy – metoda chromatografii jonowej.

substancje organiczne:

  • akrylamid – środowisko pracy – metoda chromatografii cieczowej,
  • eter tert-butyloetylowy – środowisko pracy – metoda chromatografii gazowej,
  • 2-metoksyetanol – środowisko pracy – metoda chromatografii gazowej,
  • 1,1-dichloroetan – środowisko pracy – metoda chromatografii gazowej,
  • 1,2-dichloroetan – środowisko pracy – metoda chromatografii gazowej,
  • propano-1,3-sulton – środowisko pracy – metoda chromatografii gazowej.

metale i ich związki:

  • srebra związki rozpuszczalne – środowisko pracy – metoda MP-AES,
  • baru związki rozpuszczalne – środowisko pracy – metoda MP-AES.

Ponadto, w przypadku pobierania tlenków azotu na stanowisku pracy możemy zaproponować Państwu równoczesne pobieranie obu tlenków na jeden zestaw do tej pory służący do pobierania jedynie tlenku azotu. O więcej szczegółów w tej kwestii prosimy o kontakt telefoniczny bądź mailowy.

Aktualizacja przewodnika do pobierania próbek

W dniu dzisiejszym na naszej stronie internetowej pojawi się zaktualizowany przewodnik do pobierania, przechowywania oraz transportu próbek. W ciągu dwu kolejnych miesięcy przewodnik będzie ulegał regularnym zmianom w celu zwrócenia uwagi na ważne aspekty pobierania różnych czynników z związku z powyższym prosimy o sprawdzanie aktualności przewodnika przed każdym pobieraniem próbek.

Nowe wydanie zakresu akredytacji PT 010

Z przyjemnością informujemy, iż na stronie Polskiego Centrum Akredytacji ukazało się nowe wydanie zakresu akredytacji PT 010. Poszerzyliśmy zakres naszych usług o 4 nowe programy badań biegłości:

1) PT-P-01 Badania biegłości z zakresu pobierania próbek powietrza i oznaczania zawartości frakcji wdychalnej i respirabilnej pyłu

2) PT-ORG-01 Badania biegłości z zakresu pobierania próbek powietrza do oceny narażenia zawodowego na substacje organiczne – toluenu

3) PT-HU-01 Hałas ultradźwiękowy na stanowiskach . Wyznaczanie ekspozycji zawodowej na hałas ultradźwiękowy

4) PT-G-01 Oznaczania stężenia tlenku węgla w środowisku pracy za pomocą przyrządów o szybkim odczycie

Zapraszamy do zapisów na III rundę, która odbędzie się na początku października. Formularz zgłoszeniowy oraz informacja o programach badań biegłości na naszej stronie w zakładce Badania Biegłości.

Dodatkowy termin badań biegłości

Szanowni Państwo,

Ze względu na duże zapotrzebowanie utworzyliśmy dodatkowy termin badań biegłości z zakresu oznaczania stężenia gazów CO w środowisku pracy za pomocą elektrycznych przyrządów o szybkim odczycie.

Serdecznie zapraszamy 10.05.2022r.!

Chęć udziału prosimy zgłaszać na e-mail: [email protected] , przesyłając formularz zgłoszeniowy ……link….. do dnia 04.05.2022r.

Koszt udziału 2 osobowego zespołu to 960 zł netto (23% VAT)

Cena obejmuje:

  • Raport z badań biegłości,
  • certyfikat uczestnictwa,
  • serwis kawowy.

Informujemy, że badania odbędą się, w przypadku zebrania niezbędnej ilości uczestników w wymiarze minimum 6-ciu Laboratoriów.

Organizator zastrzega sobie prawo do odwołania badań biegłości lub zaproponowania innego terminu.

*Program nieakredytowany, objęty systemem zarządzania jakością wg wymagań normy PN-EN ISO/IEC 17043:2011

Drodzy Klienci,


W związku ze zbliżającymi się Świętami Bożego Narodzenia chcemy poinformować o zmianach w organizacji pracy Laboratorium OIKOS:


Próbki z realizacją do końca bieżącego roku muszą zostać dostarczone do Laboratorium OIKOS najpóźniej do dnia 12.12.2024 r., nie obejmuje to analiz wykonywanych u podwykonawców.
Dostarczenie próbek w trybie ekspresowym musi zostać ustalone indywidualnie. W tym celu prosimy o kontakt bezpośrednio z pracowniami.
Próbki o krótkim terminie trwałości powinny zostać dostarczone do Laboratorium OIKOS najpóźniej do dnia 19.12.2024 r.
Ostatnim dniem, w którym będziemy pobierać próbki do badań mikrobiologicznych wody jest 19.12.2024 r.
W dniach 23–27.12.2024 r. Laboratorium OIKOS nie będzie przyjmowało próbek do analizy.
Wysyłka próbników będzie odbywała się do dnia 19.12.2024 r., kolejna wysyłka próbników będzie miała miejsce dopiero 30.12.2024 r.



Prosimy o uwzględnienie powyższych zmian podczas planowania poborów oraz realizacji zleceń w grudniu.
W przypadku pytań i wątpliwości prosimy o kontakt e-mail: Sekretariat OIKOSlab [email protected].






Przypominamy, aby przy dostarczaniu próbek zwrócić uwagę na następujące warunki:


wysyłka próbek powinna odbywać się zgodnie z warunkami transportu i przechowywania próbek,
uwzględnienie trwałości próbki od daty pobrania do daty przygotowania do badania przez Laboratorium OIKOS,
próbki krótkotrwałe wymagają indywidualnych ustaleń przed dostarczeniem ich do Laboratorium OIKOS.







Zasady realizowania Zamówień Próbników:


zamówienia złożone po godzinie 10:00 będą wysyłane w kolejnym dniu roboczym,
nie realizujemy wysyłek paczek z próbnikami w piątki oraz dni poprzedzające inne dni wolne od pracy,
wszystkie zamówienia na próbniki oraz pytania związane z próbnikami prosimy kierować na adres e-mail: [email protected]